กระชายดำ ( Black galingale ) คือ พืชสมุนไพรในวงศ์เดียวกับขิง ข่าและขมิ้น บางท้องถิ่นเรียกว่าว่านจังงัง ว่านพญานกยูง ระแอน เป็นต้น กระชายดำจัดเป็นพืชล้มลุกที่มีอายุอยู่ได้หลายปีทีเดียว มีหัวเหง้าฝังอยู่ใต้ดิน แล้วแตกยอดเป็นลำตันเรียวยาวโผล่ขึ้นมาพ้นดินสูงประมาณ 30-90 เซนติเมตร กาบใบเป็นสีแดงอ่อนอมม่วงรูปไข่ ออกดอกเป็นช่อสีชมพูอ่อน ลักษณะหัวของกระชายดำจะไม่เหมือนกับกระชายที่เราเอามาเป็นเครื่องแกงทำอาหาร แต่จะไปคล้ายคลึงกับหัวขิงหรือขมิ้นมากกว่า ครั้นผ่าดูเนื้อในจึงเห็นว่าเป็นสีม่วงเข้มไปทางน้ำเงิน แล้วแต่ระดับความอ่อนแก่ของหัวกระชายดำ
กระชายดำ ยาอายุวัฒนะตามตำรับแพทย์พื้นบ้าน
ในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคเหนือตอนล่าง เป็นแหล่งที่พบ กระชายดำ ได้มากที่สุด เราไม่ค่อยได้เห็นว่ามีใครนำกระชายดำมาทำเป็นเมนูอาหารคาวหวาน อย่างมากก็คือนำไปตากแห้งเพื่อชงดื่มเป็นชาหรือทานสด แต่เดิมชาวเขาจะพกกระชายดำติดตัวไว้เสมอ เป็นเหมือนยาประจำกาย ใช้ทานได้เมื่อรู้สึกปวดหัว ปวดเมื่อยตามร่างกาย ต่อมาหมอชาวบ้านจึงนำมาใช้ให้กว้างขึ้น จึงได้รู้ว่ากระชายดำช่วยรักษาอาการปวดท้อง และเพิ่มสมรรถภาพทางเพศได้ด้วย จึงมีการนำไปดัดแปลงให้ทานได้ง่าย และมีการปรุงสูตรยาขึ้นมาโดยนำกระชายดำไปร่วมกับสมุนไพรอื่นๆ ก็จะได้ยาอายุวัฒนะที่บำรุงร่างกาย ขับลม แก้ปวด บำรุงเส้นผมและขน ว่ากันว่าถ้าทานเป็นประจำก็ช่วยบำรุงกระดูกและฟันให้แข็งแรงอีกด้วย
สรรพคุณของ “กระชายดำ”
-
ใช้เป็นยาอายุวัฒนะ ช่วยชะลอความแก่ มีคุณค่าทางคงกระพันชาตรี
-
ใช้เป็นยาบำรุงกำลัง
-
ช่วยบำรุงธาตุในร่างกาย
-
ช่วยบำรุงผิวพรรณของสตรีให้สวยสดใส ดูผุดผ่อง
-
ช่วยบำรุงฮอร์โมนเพศชาย หากสุภาพสตรีรับประทานแล้วจะช่วยปรับสมดุลของฮอร์โมนทางเพศ
-
ช่วยเพิ่มสมรรถภาพทางเพศ บำรุงสมรรถภาพทางเพศชาย
-
ช่วยกระตุ้นระบบประสาท บำรุงประสาท ทำให้ร่างกายกระชุ่มกระชวย
-
ช่วยในระบบหมุนเวียนโลหิตของร่างกาย ทำให้โลหิตไหลเวียนได้ดีขึ้น